ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆသေတိုၵ်း

               မိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းထီႉ 11. November. 2018

ၵူၼ်းၼိုင်ႈ​​ေၵႃႉ ၶိူဝ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်း ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈထီႉ
သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတၢင်း​​ေမႃယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ်ႄလႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း70 ပီပၢႆၼႆႉ မၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇမၢၼ်ႈၶဝ် သၢင်ႈပၼ်တႆးႁဝ်း သွၼ်ပၼ်တႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈ​​ေမႃလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈမႃး၊

 ေပႃးဝႃႈ ပၺ်ႇၺႃႇမၢၼ်ႈၶဝ် ပၢႆးဝူၼ်ႉမၢၼ်ႈၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဢွၵ်း​​ေဢႃႁဝ်းယဝ်ႉၸိုင် ႁဝ်း​​ေၵႃႈထၢင်ႇယႂ်ႇမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းမၢၼ်ႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းေ​​ၵႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသွၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵၼ်း ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယုၵ်ႉယွင်ႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်း​​ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ မႃးေ​​ပႉပုၼ်ႈလိၵ်ႈတႆး ဢဝ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၼႂ်းႄၵႈၵၢင် တႆ
း​​ေတႃႇတႆးၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ႁိူဝ်ႈႁိူင်းယူႇၼႆႉ ယွၼ်ႉသင်ႇၶႃႈၸဝ်ႈတႆးႁဝ်းယုၵ်ႉယွင်ႈ တႅမ်ႈ ဢၢၼ်ႇ သွၼ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၼႂ်းတႆးႁဝ်း​​ေၵႃႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇ
ပပ်ႉ လိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်းတင်းၼမ် ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈမီးၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ၼႆ ၵၢၼ်
တႅမ်ႈလိၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းၵႅဝ်ႇလူၺ်ႈႁဝ်းသူင်ၸႂ် တႅမ်ႈလိၵ်ႈ ႁဝ်းပၼ်ၶၢဝ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ယဝ်ႉ​​ေၵႃႈမီးၼမ်ႉၸႂ် ယုၵ်ႉ
ယွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်း။

ေ​​ပႃႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇယိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ်
ယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၵျပၢၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵႂႃႇသွၼ်လိၵ်ႈၶိူဝ်းလ​ႂ်​​ေၵႃႈယဝ်ႉ ​ေပႃးၶဝ်ယဝ်ႉႁဵၼ်းမႃးၸိုင် ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးႁူႉတၢင်ႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိၼ်ႇၶိုၼ်းၽႃႇသႃႇၵျႃႇပၢၼ်ႇၶိုၼ်း ဢဝ်တၢင်းႁူ့ပိူၼ်ႈမႃးၸႂ်ႉ
ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶဝ် ၶူးေ​​မႃလူင်လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း လုင်းတင်း​​ေၵး​​ေၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် ၵႆႉၵႆႉမႃးႄလႈ ႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၶဝ်ႁႂ်ႈလုင်းတင်း​​ေၵးတႅမ်ႈပၼ် ပိုၼ်းတႆး ၽိင်ႈထုင်းတႆး လွင်ႈတၢင်းၵိၼ်တႆး လၢႆးပွင်းယႃႈယႃတႆးၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ် ယဝ်ႉ​​ေၵႃႈ ၶဝ်ၽိတ်ႈမွၵ်ႇလုင်းတင်း​​ေၵး ၵႂႃႇႄလႇမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် ဢဝ်ၵႂႃႇၸႂ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၶဝ်တင်းၼမ်ယူႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထႆးၶဝ် မၢၼ်ႈ ႄၶႇ ႄလႈ တၢင်ႇၶိူဝ်းၶဝ်​​ေၵႃႈ ပိူၼ်ႈဢွၼ် ၵၼ်
ဢဝ်တၢင်းႁူႉ ၼႂ်းတၢင်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ တၢင်ႇၶိူဝ်း တၢင်ႇမိူင်း​​ေသ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၽႂ်မၼ်း တင်းဢဝ်တၢင်းႁူႉပိူၼ်ႈ​​ေသ ဢဝ်သွၼ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း တင်းၼမ်ယူႇ။

တီႈၼႆႈ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တၢင်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈတၢင်ႇၶိူဝ်း​​ေသ ဢဝ်ႁဵတ်းၽွၼ်းလီ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၽႂ်မၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းသမ်ႉ သွၼ်လိၵ်ႈပိူၼ်ႈေမႃၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇ​​ေမႃဢဝ်တၢင်း
ႁူႉပိူၼ်ႈ မႃးပဵၼ်ၽွၼ်းလီ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းသင် သွၼ်လိၵ်ႈပိူၼ်ႈ ​​ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈ ေမႃပၺ်ႇၺႃႇတီႈပိူၼ်ႈယဝ်ႉ သမ်ႉထၢင်ႇလဵၵ်းၶိုၼ်းတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ လီမွင်ၸႂ်ၸွမ်
ႄတႉ၊ လိၵ်ႈပိူၼ်ႈ ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ယႃႇသွၼ်ၼႆ
ဢမ်ႇႁၢမ်ႈ လိၵ်ႈပိူၼ်ႈၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈ ​​ေမႃၵႃႈႁိုဝ် ႁႂ်ႈမႃးႁဵတ်းၽွၼ်းလီတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႄလႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ယဝ်ႉႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်း ၼွၵ်ႈမိူင်းမီးတင်းၼမ် ၶႂ်ႈတုၵ်ႉယွၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆ
းႁဝ်းၶဝ် ၶိုၼ်းဢဝ်တၢင်းႁူႉ တၢင်ႇၶိူဝ်း တၢင်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၽႃႇသႃႇသႃႇတႆး ဢမ်ႇၼၼ် တႅမ်ႈပဵၼ်လၵ်းသုတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းတႆးႁဝ်းၼႆၸိုင် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈဝၼ်း
ၼိုင်ႈ တႆးႁဝ်းတိုၼ်း​​ေတၶိုတ်း ၸၼ်ႉမိူၼ်ပိူၼ်ႈယူႇ။

ၵဝ်ၶႃႈထူပ်းႁၼ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ​​ေၵႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်တႆးမိူင်းၼၢႆး ယဝ်ႉႁဵၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢွၵ်ႇႄလႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢဝ်တၢင်းႁူႉပိူၼ်ႈ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈတင်းၼမ်
 ပပ်ႉလိၵ်ႈမၼ်းေ​​ၵႃႈ ၶၢႆလႆႈယူႇ ၵဝ်ၶႃႈလၢတ်ႈတီႈ
မၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်းႄလႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၽွၼ်းလီတင်းၼမ် သင်တႅမ်ႈပဵၼ်ၽႃႇသႃႇတႆး လိၵ်ႈတႆးႄတႉ ​​ေတမီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းတင်း ၶႃႈတုၵ်ႉယွၼ်းမၼ်း ႁႂ်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆး မၼ်ၸၢႆးၶိုၼ်း
တွပ်ႇဝႃႈ တူဝ်ၶႃႈဢမ်ႇ​​ေမႃလိၵ်ႈတႆးၶႃႈၼႆ ၵဝ်ၶႃႈ​​ေၵႃႈ
 ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈသင်ၶိုၼ်း ဝူၼ်ႉၶိုၼ်းဝႃႈ တႆးဝဵင်းၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇ​​ေပႃးသူင်ၸႂ်ႉ လိၵ်ႈလၢႆႈတႆးႁဝ်း ၼႂ်းၽဝတႆ
းဝဵင်းၵမ်ႉပႃႈၼမ် ၶဝ်ၸႂ်ႉလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 90% ယူႇ လိၵ်ႈတႆးၼႆႉ ၶဝ်ၸႂ်ႉ10% ၵူၺ်းယဝ်ႉ၊ၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႄတႉ​​ေၵႃႈ ထတ်းတူၺ်း ၼႆႉပဵၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် သုၼ်ႇတူဝ်ၵဝ်ၶႃႈ ဢၼ်မၼ်းၸၢႆး ​​ေမႃပၺ်ႇၺႃႇ တၢင်းႁူႉတီႈပိူၼ်မႃးၼၼ်ႉ ၵဝ်ၶႃႈယုၵ်ႉယွင်ႈမၼ်းၸၢႆးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈပၺ်ႇၺႃႇတၢင်း
မေႃ ဢၼ်မၼ်း​​ေမႃမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ​​မေႃမႃးၸႅၵ်ႇပၼ် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ လီမွင်ၸႂ်ၸွမ်းမၼ်းႄတႉ။

ယွၼ်ႉသင်ႄလႈ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇသူင်လိၵ်ႈတႆးၼႆ တင်ႈႄတႇဢဝ်မိူဝ်ႈေ​​ၵႃႉလဵၵ်း ​​ေတႃႇထိုင်ၶိုၼ်ႈၸၼ်
သိပ်း ၸၼ်ႉၸွမ်မႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈသွၼ် ႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ​​ေတႃႉႄတႉ
လႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈၼိုင်ႈလိူၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း သမ်ႉပၢႆဢမ်ႇမႃးၶိုၼ်ႈသဵင်ႈထႅင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၶႄႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုၼ်ႈဢင်းၵိတ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုၼ်ႈေၵျႃႇသျိၼ်ႇ တႃႇ​​ေတႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸၼ်ႉလိၵ်ႈမၢၼ်ႈဢၼ်​​ေတမႃးပီၼႃႈ၊ ယွၼ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း လႆႈၶၢတ်ႇၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်းတၢင်းႁူႉ ပၺ်ႇၺႃႇၼႂ်းၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈႁဝ်းမႃး တင်ႈႄတႇမိူဝ်ႈ​​ေၵႃႉလဵၵ်ႉမႃး၊ ၸင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇ​​ေပႃးသူင်ၸႂ်ႉလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းပဵၼ်သူၼ်ႇၵၢင်တႃႇတႅမ်ႈၸူးၵၼ် သမ်ႉဢဝ်လိၵ်ႈမၢၼ်မႃးၸႂ်ႉပဵၼ်လိၵ်ႈ ၽႃႇသႃႇသူၼ်ၵၢင်ႁဝ်းမႃးယူႇ၊ မူႇၸုမ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူဝ်းတႆးႁဝ်း တုၵ်ႉယွၼ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း ႄလႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈသွၼ် လိၵ်ႈတႆး တင်ႈ​​ႄတႇဢဝ်ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ​​ေတႃႇထိုင်ၸၼ်ႉႁႃႈ ေ​​ပႃးထိုင် ၸၼ်ႉႁူၵ်း ၸင်ႇႄတႇသွၼ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႄလႈ ၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇမၢၼ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ၊ ဢၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ​​ ေပႃးႁဝ်းသွၼ်
လိၵ်ႈႁဝ်းယဝ်ႉ ဝၢႆးမႃးႁဝ်း​​ေတဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် သွၼ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼႆႄလႈ မၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇႁၢမ်ႈႁဝ်းသွၼ်လိၵ်ႈတႆးမႃး။

လိၵ်ႈတႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉသင​်ႄလႈဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသၢင်ႉၼႆၸိုင် ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်ၵဝ်ၶႃႈႁၼ်မႃးႄတႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးဝဵင်းဢမ်ႇ​ေပႃးသိုဝ်ႉလူႇ ဢၢၼ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး ယဝ်ႉ​​ေၵႃႈၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ​​ေတမီးမွၵ်ႈသိပ်းလၢၼ်ႉၸမ်ၸမ်ၵူၺ်း ဢၼ်ပဵၼ်လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး ယဝ်ႉေ​​ၵႃႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ် ထုၵ်ႇဢွၵ်ႇပိုၼ်ၶၢႆပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး ၼိုင်ႈမဵဝ်း တီႈၼမ်သုတ်း (1000) ပပ်ႉၼႆႉ ၶၢႆတၢင်းပီ  ဢမ်ႇၶၢႆသဵင်ႈလႆႈ ပပ်ႉလိၵ်ႈၼႆႉ ​​ေပႃးဝႃႈၶၢႆဢမ်ႇသဵင်ႈၸိုင် တႃႇ​ ​ေတသိုပ်ႇတႅမ်ႈထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈ တႃႇ​​ေတဢွၵ်ႇပဵၼ်ပပ်ႉ  ထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတင်းၼမ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ် ၶႅၼ်း​​ေတႁူႉယဝ်ႉ ၶူး​​ေမႃလူင် လုင်းတင်း​​ေၵးေ​​ၵႃႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ '' တႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆး​​ေသ ႁဵတ်းၵၢၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႄတႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၶႃႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႃႈၸင်ႇလႆႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ယႃႈယႃတႆး ယႃႄၵႈလႅတ်း ဝူင်းဝၼ်း'' ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ လဵင်ႉ ၼႃႈႁိူၼ်းမႃးၼႆယူႇ။

ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတႆးႁဝ်းမီးႁႃႈလၢၼ်ႉ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း မီးယူႇမွၵ်ႈ (200) ပၢႆ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၶဝ် ထုၵ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်​​ႄၽႈပပ်ႉ ၼိုင်ႈမဵဝ်း (1000) ပပ်ႉ ၶၢႆတင်းပီဢမ်ႇသဵင်ႈ ၵူၼ်းတႆးႁႃႈလၢၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉ
ပပ်ႉ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း မီး (1000) ေ​​ၵႃႉၵူၺ်းၼႆႉ ​​ေတလႆႈဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းသိုဝ်ႉပပ်ႉတႆးႁဝ်း မီးယူႇ 99% ယူႇယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းတႆးႁႃႈလၢၼ်ႉသင်ဝႃႈ ပၼ်ႁႅင်းသိုဝ်ႉပပ်ႉလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၸိုင် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈလၢႆး​​ေသ ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ႁႃလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း​​ေၵႃႈလႆႈယူႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ၸင်ႇဝႃႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း​​ေၵႃႈ​​ေဢႇၼႃႇ၊ ၵဝ်ၶႃႈထၢင်ႇ
ႄတႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးဝဵင်း သ​​ေထး ၼႂ်းဝဵင်းႁဝ်းၶဝ် တင်း  ​​ ေတဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ လၢၼ်ႉၶၢႆပပ်ႉလိၵ်ႈတႆးမီးလႂ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းပဵၼ်ၽႂ်ၵွၼ်ႇၶႃႈယူဝ်း၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႆးဝဵင်း
ၵမ်ႈၽွင်ႈ သူင်ဢၢၼ်လိၵ်ႈပိူၼ်ႈ သူင်သိုဝ်ႉပပ်ႉပိူၼ်ႈ ပၼ်ႁႅင်းပပ်ႉလိၵ်ႈပိူၼ်ႈမႃး၊ေတဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈႁဝ်းသမ်ႉ သူင်ဢၢၼ်ႇပပ်ႉလိၵ်ႈတႆးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇ​​ေတ
သိုဝ်ႉပပ်ႉလိၵ်ႈၼိုင်ႈပပ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇႄတႉ ၵႆဝဵင်းေ​​ၵႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ႁႃသိုဝ်ႉပပ်ႉလိၵ်ႈယၢပ်ႇ​​ေၵႃႈပိူင်ႈၼိုင်ႈ ဢိင်ဢဝ်လွင်ႈတၢင်းၵူႈမဵဝ်း​​ေသ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇ​​ေပႃးၵႂႃႇၼႃႈလႆႈၼမ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ​​ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈဢဝ်လိၵ်ႈတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိုင် တႆးႁဝ်းဢွၼ် ၵၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈတႆး မီးယူႇ 75% တႃႇဝႃႈလိၵ်ႈႁဝ်း​​ေတ ႁၢႆႄတႉ​​ေၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇလိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ေတၶိုတ်းၸၼ်ႉပဵင်းပိူၼ်ႈႄတႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇၶတ်းၸႂ် တႅမ်ႈ ပိၼ်ႇ မႃးပဵၼ်ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈႁဝ်းထႅင်ႈတင်း ၼမ်ယူႇ။

ၵၢၼ်ႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵႃႈႁဵၼ်းမၼ်းယႂ်ႇၼႃႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉပၺ်ႇၺႃႇ ၸၼ်ႉထၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးသင်တူၺ်းဢဝ်​​ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၶဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇတူဝ် ၶၢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းၼိုင်ႈပီ သီႇႁႃႈသိပ်းသႅၼ် ဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းလုၵ်ႈၸၢႆးႁဝ်း ၵႂႃႇ
ဢၢပ်ႈပၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၶိူဝ်း တၢင်ႇၽႃႇသႃႇ သင်ႇသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈႁဝ်း၊ လုၵ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ​​ေပႃးမီးတီႈႁဝ်းၼႆ ​​ေပႃႈႄမႈသွၼ်ပၼ်လႆႈ၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိၵ်ႈလၢႆး ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၵူႈမဵဝ်း ၵမ်ႉၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းဢဝ်လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း ၵႂႃႇဢၢပ်ႈပၼ်ပိူၼ်ႈသွၼ်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈ​​ၵႃႈဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆး ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၽိင်ႈငႄႈ ၽိင်ႈထုင်းပိူၼ်ႈ သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းယၢမ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇ​​ၵေႃႉလဵၵ်းယူႇယဝ်ႉ မဵဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ပႆႇႁူႉ လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး ၽႃႇသႃႇ ၽိင်ႈငႄႈ ၽိင်ႈထုင်း ၸင်ႇလႆႈသွၼ်ပၼ်ၶဝ် ႁဝ်း​​ေၵႃႈသမ်ႉဢဝ်လုၵ်ႈလၢၼ်တႆးႁဝ်း ၵႂႃႇဢၢပ်ႈပၼ်ပိူၼ်ႈ တင်ႈႄတႇ​​ေၵႃႉလဵၵ်းမႃး ​​ေတႃႇယႂ်ႇ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ႁဝ်းဢဝ်လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းယဵၼ်းပဵၼ်တၢင်ႇၸၢတ်ႈၼၼ်ႉယူႇ၊ ဢမ်ႇလႆႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးတင်းသဵင်ႈၶႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈေ​​ၵႃႈ ၵႂႃႇႁဵၼ်းတီႈပိူၼ်ႈယဝ်ႉ ၶိုၼ်းမီးၼမ်ႉၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉ
ၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးမီးတင်းၼမ်။

ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈမီးႁူင်း ႁဵၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်တႆးႁဝ်း တႃႇ​​ေတၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၵဝ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်း ​​ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၸႂ်ႉပိူင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ေပႃးပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းတႆးႁဝ်းၼင်ႇ
ၵၼ် သွၼ်ပၼ်ၵၼ်ၼႆႉ ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈႄငႈ ၾိင်ႈထုင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း​​ေၵႃႈ ​​ေတဢမ်ႇႁၢႆ တင်း​​ေတၶိုတ်းၸၼ်ႉမႃးထႅင်ႈတင်းၼမ်၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း​​ေၵႃႈ ​​ေတမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼိူဝ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးတင်းၼမ် ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်း​​ၵႃႈ ထုၵ်ႇလီတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၼမ်ၼမ် ​​ေပႃးသၢင်ႇထုၵ်ႇၼႆ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ​​ေၵႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းယဝ်ႉ တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ဢွင်ႈတီႈပဝ်ႇ တီႈသွၼ်လိၵ်ႈမၼ်းမီးၼမ်ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈေၵႃႈ ႁဝ်း ၶႃႈသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽိတ်းပၵ်းပိူင် မၢႆမီႈသင် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းလုမ်ႈၽႃႉၶဝ်​​ေၵႃႈပၼ်ႁႅင်း ယွၼ်ႉၼႆ တႃႇ​​ေတသွၼ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် ၶိူဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ၵူဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇမီးၼမ်ႉၸႂ် ႁတ်းႁၢၼ်​​ေသႁဵတ်းၵႂႃႇ။

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ​​ေပႃးႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆး​​ေသတိုၵ်းၸိုင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ​​ေတတူၵ်းသုမ်းတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ၊ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ​​ေၵႃႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းၼႆႉ ၵၢၼ်တိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႉၵွင်ႈၵၢင်ႇ​​ေသတိုၵ်းမဵဝ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ ပိူၼ်ႈဢဝ်လွၵ်းလၢႆးၵူႈပိူင်ပိူင် ပိူၼ်ႈႄတႇဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆး ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၾိင်ႈႄငႈ ၾိင်ႈထုင်း ၶူဝ်းၼုင်ႈတင်းဝႆၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်းဢဝ်သုၼ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၽႂ်မၼ်းယူႇ၊ ယွၼ်ႉၼႆ တႆးႁဝ်းလူဝ်ႇၶတ်းၸႂ် သႂ်ႇႁႅင်းထိုင် ၼိူဝ်ၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈမီးၼမ်ႉၸႂ် သွၼ်ဢၢၼ်ႇႁဵၼ်း
ဢဝ်တၢင်းႁူႉၼမ်ၼမ် ႁႂ်ႈမႃးပဵၼ်ပိုၼ်းႁူႉသုၼ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း၊တူၺ်းဢဝ်ၶႃႈႄလႈ ပီႈၼွင်ႉပဢိူဝ်းၶဝ် ပိူၼ်ႈမီးႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇတူဝ်
ၶဝ်​​ဢဝ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ​​ေသ တိုၵ်းဢဝ် တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶဝ် ​​ေတမီးလွင်ႈ
ထၢင်ႇႁၢင်ႈယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ​ေပႃးမႃးတူၺ်းၶဝ် ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးပၢၼ်
ၸဝ်ႈၽႃႉႄလႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇသင်ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ၼႆႉ​​ေပႉၸႂ်
ဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးမိူင်း​​ေၵႃႈ ၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ယုၵ်ႉယွင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶဝ် ႁႂ်ႈ​​ေမႃပၺ်ႇၺႃႇၼမ်ၼမ်ယူႇ၊ တႆးႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ မီးမိူင်းယဝ်ႉ ​​ေပႃးႁဝ်း
ဢမ်ႇမီးပၺ်ႇၺႃႇၸိုင် ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး တင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ ႄလႈ ႁဝ်း ၸၼ်ႉမၼ်း​​ေတပဵင်းၵၼ်ၵူၺ်း၊ ေ​​မႃတႅမ်ႈၵႂၢမ်း ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်ႈး​ေၵႃႈ
လၢတ်ႈဝႃႈ ''တႃႇ​​ေတပူၼ်ႉပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ​​ေပႃးပိူၼ်ႈယၢင်ႈသိပ်းယၢင်ႈ တႆးႁဝ်းလူဝ်ႇယၢင်ႈပၢၵ်ႇယၢင်ႈ ႁဝ်းၸင်ႇ​​ေတႉပူၼ်ႉပိူၼ်ႈ''ၼႆယူႇ၊ယွၼ်ႉၼႆ ၶႂ်ႈတုၵ်ႉယွၼ်းထိုင် ေ​ပႃႈႄမႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈပၼ်
ႁႅင်းလုင်ႈလၢၼ်ႁဝ်း သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆး​​ေသ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်လိၵ်ႈတႆး
ႁဝ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်ႉၸၼ်ႉၵမ်ႇၽႃႇ ပဵင်းပိူၼ်ႈ​​ေသၵမ်းၶႃႈ။

ၸဝ်ႈၶူးလူင်​​ေၵႃႈ ၵႆႉၵႆႉသင်ႇသွၼ်ဝႃႈ''ၶုတ်းသႅင်ၶုတ်းၼႂ်းလိၵ်ႈ''ၼႆ
ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈႄတႉၶႃႈ ၸဝ်ႈၶူးလူင်ႄတႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ႁႃသွၼ်ဢဝ်တၢင်းႁူႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆး ပၢႆ​​ေပႇ​​ေသ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပၺ်ႇၺႃႇတၢင်းႁူႉတၢင်း​​ေမႃ ဢၼ်ဢမ်ႇသဵင်ႈလႆႈ တႃႇ
ၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း​​ေသၵမ်းၶႃႈ၊ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း​​ေၵႃႈ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်း
လီၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီၶုတ်းႁႃသႅၼ်ၸႅတ်ႈ ဢၼ်းမီးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈ
လၢႆးၵူႈၽႃႇသႃႇ တၢင်ႇၸၢတ်ႈပိူၼ်ႈ မႃးႁဵတ်းပဵၼ် သႅင်​​ေဢလူင် တႃႇ
လုၵ်ႈလၢၼ်ႈတႆးႁဝ်းယူႇ၊ တႃႇႁဝ်း​​ေတႃႇသူႈ ႁႂ်ႈ​​ေပႉလိၵ်ႈလၢႆးပိူၼ်ႈ
ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈႁဝ်းေ​​ၵႃႈလီ ၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆးတႆးႁဝ်း​​ေၵႃႈလီ ႁႂ်ႈၶႃႈထုၵ်ႇလီမီးပၢႆးႁူႉပိုၼ်းႁၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိၵ်ႈလၢႆးၵူႈမဵဝ်း
မဵဝ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်း ​​ေပႃးမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၼိူဝ်လိၵ်ႈလၢႆး
ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ႁႂ်ႈ​​ေပႃးၶႂ်ႈသွၼ်ဢဝ် ၼႂ်းတၢင်းႁူႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ
ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီၶူၼ်ႉၶႂႃႉ သွၵ်ႈႁႃဢဝ်တၢင်းႁူႉတီႈပိူၼ်ႈ မႃးႁဵတ်းပဵၼ် လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁဵတ်းပဵၼ်သႅင်လီ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
ႁဝ်းၶိုၼ်း၊ ၶႂ်ႈတူၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူႈၸဝ်ႈၵူႈေ​​ၵႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်လိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း​​ေသ သိုပ်ႇယၢင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ တႃႇ​​ေၼႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း
ႁဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသုင် ထၢင်ႇႁၢင်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၽႃႉ​​ေသၵမ်း။

ေ​​ၶႃႈလူပ်းလင်

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈထၢမ်ထိုင်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းတင်းသဵင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ​​ေတၶၢမ်ႇ
ပိူၼ်ႈဢဝ် လိၵ်ႈလၢႆး  ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပိူၼ်ႈ ၾိင်ႈႄငႈ ၾိင်ႈထုင်း
ပိူၼ်ႈ မႃးတိုၵ်းႁဝ်းႁႃႉ? ဢမ်ႇၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈ​​ေတယုၵ်ႉယွင်ႈ ၽႃႇသႃႇ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆးႁဝ်း ၾိင်ႈႄငႈ ၾိင်ႈထုင်းႁဝ်း ၶဝ်ႈတိုၵ်း ႁႂ်ႈ​​ေပႃးၸွတ်ႇၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပိူၼ်ႈၶႃႈႁႃႉ? ၼႆႉပဵၼ်​​ေၶႃႈထၢမ်ၵဝ်ၶႃႈယူႇ ၸိူဝ်ႉမူင်ႈ​​ေၵႃႈ မူင်ႇပႅင်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းေ​​ၵႃႈမႅင်းႁၵ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ယူႇတီႈႁဝ်း
ၶႃႈ ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးမႃး မီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇ​​ေတယုၵ်ႉယွင်ႈၸိူဝ်ႉ
ၸၢတ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထုၵ်ႇလီႁၵ်ႉပႅင်းၼိူဝ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈႄငႈ ၾိင်ႈထုင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းယူႇ၊​ ေပႃး
ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇႁၵ်ႉပႅင်း ၼိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈသုမ်းမူင်ႈ
မႅင်း တူဝ်သတ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ မုင်ႈမွင်းတႆးၵူႈ​​ေၵႃႉ တႆးၵူႈတီႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈလိၵ်ႈတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၶိုတ်ႉၸၼ်ႉပဵင်းပိူၼ်ႈ​​ေသၵမ်း
ၶႃႈ။

ယွၼ်းသူးပၼ်ၽူႈလူလိၵ်ႈပၼ်ႁႅင်းႁဝ်း တူဝ်ၸႂ်သွင်ပိူင် ႁႂ်ႈၵတ်း
ယဵၼ်သိူဝ်းသႃႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈၵမ်ႉထႅမ် လိၵ်ႈလၢႆး ၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း​​ေသၵမ်းၶႃႈ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ။

                 By- တႆးမၢဝ်း ( လုၵ်ႈႄမႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ)
                   (11.11.2018) ၶၢဝ်းယၢမ်း 2:08 PM