ႁႂ်ႈဢပေႉလႆႈၸႂ်ၵူဝ်

ပေႃးႁဝ်းတေဢွၼ်ၵၼ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈလီ ဢၼ်ၵႆႉပၼ် လွင်ႈတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်းယူႇ သေႇ သေႇၼႆႉ တေမီးယူႇ ႓ မဵဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
႑။ ၼႆႉ ၸႂ်ၵူဝ်။ ႒။ ၼႆႉ ၸႂ်ဢမ်ႇယမ်ႇယမ်တူဝ်ၵဝ်ႇ။ ႓။ ၼႆႉ ၸႂ်ထၢင်ႇထိူမ်ၼိူဝိပိူၼ်ႈပူၼ်ႉတီႈ။ ၼႂ်းသၢမ်မဵဝ်းၼႆႉ
မီးဝႆႉၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉယူႇ။  ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ
ႁဝ်းမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်မၼ်ႈၸႂ်လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆ ႁဝ်း
ဢဝ်ပေႉၸႂ်ၵူဝ် ႓ မဵဝ်းၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။



တႃႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် တႃႇတေပဵၼ်ၵူၼ်းတေႉ ၵူၼ်း ဝႃႈ၊ တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းတေဢွင်ႇမႅင်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်မႃး ပဵၼ်လွင်ႈၶွင်ႉၶမ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇ ဢဝ်ပေႉႁႂ်ႈလႆႈၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ လူဝ်ႇယိပ်းႁႂ်လႆႈၸႂ်ၵူဝ် ႓ မဵဝ်းၼၼ်ႉထိုင်တီႈယူႇ။  မၢင်ပွၵ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈပေႃးမႃးမီး
ၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းတိုၵ်ႉဝူၼ်ႉ တိုၵ်ႉၵူဝ် တိုၵ်ႉဢၢႆ တိုၵ်ႉဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ တိုၵ်ႉၵဵင်ၸႂ်
ယူႇၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ႁဝ်းၸင်ႇတေမေႃသုမ်း သုၼ်ႇလႆႈ တိုဝ်ႉတၢင်းႁဝ်းၵႂႃႇယူႇ။ ဢၼ်မၼ်းၸၢင်ႈမႃးပဵၼ် လွင်ႈ
ၶွင်ႉၶမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႁူႉလႄႈ ၸႂ်ဢမ်ႇႁူႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈပႃးယူႇ၊ ၼႂ်းၸႂ်ပၢႆးဝူၼ်ႉၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၵေႃႉ
ၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ ၽၢႆႇၵူၼ်း
ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးၸႂ် Psychology ၶဝ်ၵႆႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းႁဝ်း ဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းယူႇသေႇသေႇၼၼ်ႉ မၼ်း မီးယူႇသွင်လွင်ႈၵူၺ်း၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸႂ်ႁူႉလႄႈ ၸႂ်ဢမ်ႇႁူႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်းမၢင်ၵေႃႉ မီးတၢင်းႁူႉ မီးၸႂ်ႁူႉယူႇလႄႈ ဢၼ်ၽိတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီး တင်းၼမ် ၵွၼ်ႇ။

တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တေလႆႈမီး
တၢင်းႁူႉၼမ် ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈ ၽွၼ်းလီ
ႁဝ်း Supported thinking. ဢၼ်ၸၢင်ႈမႃးပဵၼ် ၵၢၼ်
လွင်ႈၶွင်ႉၶမ်ဢၼ်ဢမ်ႇပၼ် ပၢႆးဝူၼ်ႉၽွၼ်းလီႁဝ်း
Non supported thinking မီးလွင်ႈလီ လွင်ႈႁၢႆႉဢၼ်
ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းၸပ်းပႃးမႃးၸွမ်းၵၼ်ယူႇတႃႇ
သေႇ၊

ယွၼ်ႉၵွပ်ႈတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈပိူင်ႈၸႂ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇႁ?

ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ
ယူႇတႃႇသေႇ။ တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ႁဵတ်း
ယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇၸႂ်ႈလၢႆးမၼ်းယူဝ်ႉ။  ဢၼ်ၵဝ်ယၢမ်ႈ
ပဵၼ်မႃး သုမ်းမႃးမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈမႃးထႅင်ႈ
ယူႇႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆထုၵ်ႇလီၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈယုမ်ႇယမ်တူဝ်
ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈလီၶိုၼ်ႈမႃႈလိူဝ်သေၼႆႉယူႇ။
- ဝူၼ်ႉဝႃႈသင်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆမၼ်းဢမ်ႇပၼ်မႃးလႆႈယူဝ့်
-ပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဵတ်းမၼ်းပႂ်ႉထႅင်ႈဢိၼ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ
 ၵုမ်ႇဢဝ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈမႃးဝူၼ်ႉၼမ်သေဢဝ်ဢမ်ႇထိုင်
တီႈယိူင်းမၢႆလႆႈ။
- လွင်ႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းဢမ်ႇမီး သင်မီးၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးၸႂ်
ၵူဝ်ယူႇ။
           ၸႂ်ၵူဝ်မီးၼမ်ၼႃႇလႄႈ တႃႇတေၵႂႃႇထိုင်တီႈ
ယိူင်းမၢႆလႆႈၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈမၼ်းယၢပ်ႇဝႆႉတေႉ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ
ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈတိုၵ်ႉမီးၸႂ်ၵူဝ်လႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်
တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။  ဝႆႉဝႃႈတေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆး
မၢၵ်ႈမီးၼႆသေလႄႈ ပေႃးတေႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆ
ထိၼိုင်ႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇဝူၼ်ႉဝႆႉ ဢွၼ်တၢင်းဝႃႈၵဝ်တေၶၢမ်ႇ
ယွမ်းသုမ်းလႆႈၵႃႈႁိုဝ်တေႉတေႉ? ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ
ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသုမ်းသင်သေ တေလႆႈမႃးငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ
ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်သင်လေႃႇ။ ၵၢၼ်သမ်ႉၶႂ်ႈႁဵတ်းယူႇ သမ်ႉ
မီးၸႂ်ၵူဝ်ၼမ်ၼႃႇပူၼ်ႉတီႈလႄႈ တိုဝ်ႉတၢင်းတွၼ်ႈတႃႇ
ႁဝ်းၵေႃႈတေဢႄႇၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ သင်မီးၸႂ်ႁတ်း တိုၼ်း
ပဵၼ်ၶုၼ် ၽႂ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၶုၼ် ၽႂ်ၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်
ၵၼ်လဵင်ႉၸႂ်ႁတ်း ၸႂ်ႁၢၼ်ဝႆႉၼမ်ၼမ်သေၵမ်း။

ၸႂ်ၵူဝ်ၼမ်ၼႃႇလႄႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးသင်မႃးလႆႈသေ
လွင်ႈ၊ ၵၢၼ်တၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃ ၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်းၵေႃႈတေ
ဢမ်ႇမီးပေႃးမီးၸႂ်ၵူဝ်ၼမ်ၼမ် မၼ်းတိုၼ်းၸၢင်ႈတေ
ပဵၼ်ၵၢၼ်တုၵ်းသုမ်းတွၼ်ႈတႃႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဝ်း ၼမ် ၼမ်ၼၼ်ႉဝႆႉယူႇ။

     ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် ပေႃးၶဝ်တေႁဵတ်းၵၢၼ် ၶဝ်ဝူၼ်ႉ
လၢႆးသုမ်းမၼ်းဢွၼ်တၢင်းသင်ၶဝ်ၶၢမ်ႇသုမ်းလႆႈပၼ်
ၼမ်ၵႃႈႁိုဝ် ၵၢၼ်ဢွင်ႇမႅင်ႇၶဝ်တေမီးၼမ်ၵႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ်
တိုၼ်းႁူႉဝႆႉပၢႆးဝူၼ်ႉၶဝ်ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း။
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ပၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ မိူင်းၶႄႇၵေႃႈဢမ်ႇငၢႆႈ ၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶဝ်ၼႆႉဝႆးတေ့တေ့

ပေႃးမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းတူၺ်းၼႆၸိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ
ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်လႅင်ႉၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းႁဵတ်း၊ ႁတ်းၶၢမ်ႇ၊ ႁတ်း
သုမ်း၊ ႁတ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈဝႆႉလႄႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၸင်ႇပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႂႃႇမိူင်းၼိုင်ႈယူႇ။
ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် သင်တိုၵ့်
ဝူၼ်ႉဝႃႈတေႁဵတ်းၼႆၵူၺ်းသမ်ႉပေႃးၵူဝ်ၼမ်ၵူဝ်လႆႈ
တုၵ်ႉၶၼမ်ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။

ၸႂ်ၵူဝ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇတေဢဝ်ႁဝ်း
ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းတူၵ်းသုမ်း
ၼႃႇလိူဝ်သေၶၢဝ်းယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉလူးၵူၺ်းၵွၼ်ႇ။
တေႇဢဝ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵႂႃႇ သင်ဝႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီး
ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်း မီးယိူင်းမၢႆ ၶႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်း
ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈပိူၼ်ႈတေႉတေႉၼႆၸိုင် ဝႄႈပႅတ်ႈ
ၸႂ်ၵူဝ် လဵင်ႉႁႂ်ႈမီးၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ်ၼမ်ၼမ်ၵႂႃႇသေၵမ်း။
သဝ်ႁဝ်းမီးၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ် ယုမ်ႇယမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ
ၵဝ်တိုၼ်းတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်လႆႈ ပိူၼ်ႈပဵၼ်လႆႈ ၵဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်လႆႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းၶူင်းၵၢင်လူင်
ၼႆႉဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသင်သေလွင်ႈ
လိူဝ်သေဢမ်ႇပႆႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၵူၺ်း ႁႂ်ႈလဵင်ႉၼမ်ႉၸႂ်
ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇဝႆႉၼမ်ၼမ်။

ၼပ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ ပၢႆးဝူၼ်ႉၶပ်ႉ

from book လွၵ်းလၢႆးပူၵ်းပွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ