ၶေႃႈၵႂၢမ်းသတိပ်ႉဝ်ှ ၸျွပ်ႉသ်

ၶေႃႈၵႂၢမ်းသတိပ်ႉဝ်ှ ၸျွပ်ႉသ်
====================
မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၶူင်းၵၢင်လူင်ၼႆႉ တေဢဝ်
မၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆးၽၢတ်ႈသိုင်းသႂ်ႇႁဝ်းၶႃႈဢိူဝ်ႈ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ယႃႇပၼ်တၢင်းယုမ်ႇယမ်သူၶဝ် လႆႈႁၢႆ
လၢႆၵွပ်ႈမၼ်း။  သူၶဝ် လူဝ်ႇယုမ်ႇဝႆႉသေပိူင်ပိူင်ၸင်ႇ
ပဵၼ်ယဝ်ႈ။ယုမ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ယုမ်ႇလွင်ႈယုမ်ႇယမ်၊ယုမ်ႇ
ၵၢမ်ႇ၊သင်ၵေႃႈယဝ်ႉလႆႈယူႇ သူၶဝ်လူဝ်ႇယုမ်ႇယမ်
ဝႆႉသေလွင်ႈၼိုင်ႈၵူၺ်း။

ၼႂ်းၽဝၶႃႈတင်းၸူဝ်ႈတင်းၸၢတ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ
ၶႃႈ သိုပ်ႇယၢင်ႈပႆၵႂႃႇၼႃႈလႆႈ ဢမ်ႇသုတ်ႈဢမ်ႇႁူၼ်
ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႂ်ႁၵ်ႉၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ၶႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သူၶဝ်

ထုၵ်ႇလီႁႃဝႆႉႁႂ်ႈႁၼ် ဝႃႈသူၶဝ်ႁၵ်ႉသင် လႆႈၸႂ်သင်ၼႆၼၼ်ႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဝ်းတေလႆႈယူႇ တီႈၼႂ်းၶူင်း
ၵၢင်ၼႆႉ မၼ်းမီးမၵ်းၶၢၼ်း။ ၵွပ်ႈၼႆယႃႇပေ ႁဵတ်းၵႅင်ႈသေ ၶဝ်ႈယူႇတီႈၼႂ်းၽဝၽႂ်။ၼႂ်းပိူင်ဢၼ် ပိူၼ်ႈ
တမ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေၶမ်ယူႇၼႂ်းမၼ်း။

ယွၼ်ႉလူၺ်ႈတၢင်းႁၼ်ပိူၼ်ႈသေ ယႃႇပၼ်မၼ်းမႃးယႃႉလႅဝ်ပႅတ်ႈထၢတ်ႈၸႂ်သူၶဝ်။ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း
ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ၸႂ်ႁတ်းယိပ်းၵမ်ဢဝ် လွင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်သေ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်သူၶဝ်ႁၵ်ႉ
ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တၢင်ႇလွင်ႈဝႆႉပဵၼ်မၢႆသွင်ၵူၺ်းတႃႉ။

ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်လၢတ်ႈၼေမႃး ၽၢႆႇပႃႈတင်းၼိူဝ်ၼႆႉၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းသတိပ်ႉဝ်ှ ၸွပ်ႉပ်လၢတ်ႈ
တီႈၸၼ်ႉၸွမ်(Standford University)ၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းႁုပ်ႈတႅမ်ႈၼေတီႈၵႅပ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သတိပ်ႉၸျွပ်ႉဝ်ှၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းလႆႈၸုမ်ႈၶူးသင်မၼ်းတေႃႉတေႉ လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်ၶၢဝ်းတၢင်း
ႁူၵ်းလိူၼ်ၵွၺ်း ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ။လွင်ႈဢၼ်မၼ်းၸၢႆးလႆႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်
ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ယဝ်ႉသမ်ႉလိူၵ်ႈၶိုၼ်ႈၺႃးမႅၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်ဢၼ်ၵႃႈၶိုၼ်ႈမၼ်း ၵႃႈၼႃႇပူၼ်ႉၼၼ်ႉ
ယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆးဝူၼ်းဝႃႈ ပေႃးမၼ်းဢွၵ်ႇၸၼ်ႉၸွမ်ႁေ ၵူႈလွင်ႈတၶေႅပ်ႉလႅပ်ႈလီၵႂႃႇယူႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵူႈလွင်ႈဢမ်ႇလႆႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီၵႂႃႇ ၼင်ႇမၼ်းၸၢႆးထၢင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ။ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းယဝ်ႉ
လႄႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈၼွၼ်းယဝ်ႉ လႆႈယွၼ်းၼွၼ်းၼိူဝ်ပိုၼ်ႉၼႂ်းႁွင်ႈၼွၼ်းတႆးၵေႃႉမၼ်းၸၢႆးၵူၺ်း။

တႃႇလႆႈငိုၼ်းၵေႃႈ လႆႈႁႃၵဵပ်းဢဝ်ဢႅပ်ႇၼမ်ႉၶူၵ်ႉသူင်ႇထိုင်ၶူင်းၵၢၼ်ၶဝ်သေ လဵင်ႉတွင်ႉလဵင်ႉသႂ်ႈ
မၼ်းမႃးယဝ်ႈ။ယွၼ်ႉၶႂ်ႈၵိၼ် ၶဝ်ႈလီၽၵ်းဝၢၼ်လႄႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈ လႆႈပႆၵႂႃႇၵႆၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်
ၸဵတ်းလၵ်း တႃႇတေထိုင် တီႈၵျွင်းၽြႃးၶရီတ်ႉၶဝ်တီႈပိူၼ်ႈလဵင်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းၼၼ်ႉ။

ပေႃးတေလၢတ်ႈၼေ လွင်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်မၼ်းမိူဝ်ႈပႆႇၵိူတ်ႇၼၼ်ႉၸိုင် မႄႈတေႉမၼ်းၸၢႆးၼႆႉ
ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇၼႆယဝ်ႉ။  ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၸင်ႇႁႃၵူၼ်း
ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈလုၵ်ႈသေ ဢမ်ႇၵိူတ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ။  ၵူၼ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေ ၵဵပ်းဢဝ်မၼ်းၸၢႆးမႃးၼႆႉ
ၵေႃႈပဵၼ်ပေႃႈမႄႈၵဵပ်းမၼ်း ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။

မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ယဝ်ႉသေတႃႉပႆႇဢွၵ်ႇတေႉတေႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လႆႈၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ
ဢွၵ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇတွပ်ႇယဝ်ႉၼႆသေတႃႉ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူင်းဢ​မေႇရိၵၢၼ်ႇၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးသုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ

လႆႈပၢႆးၸိူဝ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉယူႇ။ၵွပ်ႈၼႆ မၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ

တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵၼ်းယူႇထႅင်ႈႁိုင်႑႘လိူၼ်။

မၼ်းၵႆႉလၢတ်ႈၼႃႇ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ''တႃႇႁႂ်ႈၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ပေႃးတေယဝ်ႉ
တူဝ်ႈလႆႈၼႆႉ မီးလၢႆးလဵဝ်ၵူၺ်း။ ၼၼ်ႉတႄႉ ၸႂ်ႁၵ်ႉၼိူဝ် ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ''ၼႆယဝ်ႉ။

မၼ်းၸၢႆးသူင်လဵပ်ႈႁဵၼ်း လၢႆးတႅမ်ႈလိၵ်ႈႁၢင်ႈလီၼႃႇ။ ၸၼ်ႉၸွမ်ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်ႇပႅတ်ႈၼၼ်ႉ
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၼ်ႉၸွမ် ၸၼ်ႉသုင်လင်ၼိုင်ႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း တူဝ်လိၵ်ႈႁၢင်ႈလီ။

မိူဝ်ႈၸူဝ်ႈၶူပ်ႇ႒႐ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးႁႃႁၼ်ဝႃႈမၼ်းႁၵ်ႉသင် လႆႈၸႂ်သင်ၼႆယဝ်ႉလႄႈ မၼ်း
ၸၢႆးလႄႈတႆးၵေႃႉမၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တေႇတင်ႇမႃးၶူင်းၵၢၼ်လူင် ဢႅပ်ႉပိူလ်ႉၶွမ်ႇပိဝ်ႇ
တိူဝ်ႇ(Apple Computer)ယူႇယဝ်ႉ။တီႈတေႇတင်ႈၶူင်းၵၢၼ်လူင်ၶႃတႄႉ ပဵၼ်ၼႂ်းသိုင်ႇဝႆႉၵႃးပေႃႈမႄႈ
မၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေတေႇတင်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်လႆႈမႃးသိပ်းပီၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႉဢဝ်တီႈၶႃသွင်ၵေႃႉသေ
မီးၵႂႃႇ႔႐႐႐လိူဝ်လိူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ၵႃႈၶၼ်ၶူင်းၵၢၼ်လူင်ၶႃၼႆႉၵေႃႈ မီးၵႂႃႇသွင်ႁဵင်လၢၼ်ႉတေႃႇလိူဝ်ႇ
ယူႇယဝ်ႉ။

ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတေၶႅပ်ႉလႅပ်ႈယူႇတိၵ်းၼႆၸွမ်းၼင်ႇမၼ်းၸၢႆး ၵႆႉဝႃႈၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈ
သၢမ်သိပ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ပႅတ်ႈယဝ်ႈ။

ၶူင်းၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁဵတ်းႁိုဝ်သမ်ႉၺႃးလိုပ်ႈဢွၵ်ႇပေႃးၼႆၸိုင် ယွၼ်ႉဝႃႈၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင်မႃးလႄႈ
ၶဝ်ၽွမ်ႉၵၼ် လိူၵ်ႈႁႃၵူၼ်းၶႅၼ်ႇတေႉတေႉမၼ်းမႃးႁဵတ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီ
တႄႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်သင်။ ၽိူဝ်ႇယၢမ်းႁိုင်မႃးၸႂ်ၶႂ်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၼိူဝ်ၵၼ်မႃးလွၺ်းလွၺ်းသေ ၸုမ်း
ၵေႃသမ်ႉပဵၼ်ၽၢႆႇ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈမၼ်းၸင်ႇၺႃးလိုပ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ပႅတ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၺႃးလိုပ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ် ႁိုင်ၵႂႃႇႁႃႈပီမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းတေႇတင်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်လူင်သွင်ဢၼ်ယဝ်ႈ။
ၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်(NeXT Company)လႄႈတင်း(Pixar Company)ယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ
ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ လႆႈတေႇၼႃႈႁိူၼ်းၵၼ်တၢင်းၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းၸၢႆး။

ဝၢႆးၶူင်းၵၢၼ်မၼ်း မီးၸိုဝ်ႈမီးသဵင် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ ဢိပ်းပိူလ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းသိုဝ်ႉဢဝ် ၶူင်း
ၵၢၼ်NeXT မၼ်းၸၢႆးလႄႈ ၶိုၼ်းလႆႈႁွတ်ႈမႃးတီႈၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်လူင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၼႆႉတႄႉပဵၼ် ပိုၼ်းသုၼ်ႇတူဝ် သတိပ်ႉဝ်ှ ၸျွပ်ပ်ႉတီႈၵႅပ်ႈၵႅပ်ႈသုတ်းမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တေႃႈလဵဝ်ၶူင်းၵၢၼ်လူင်ဢႅပ်းပိူလ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်လူင် ဢၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသုတ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ
သုတ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆႉယဝ်ႈ။

ၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးၶိုၼ်ႈမီးလူင်းမီးတႅမ်ႇမီးသုင်လႄႈ ၵေႃႉဢၼ်မီးၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်သေ
ယိပ်းၵမ်လွင်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁူမ်ႈတၢင်းၼမ်ႉၸႂ်ႁၵ်ႉၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ငဝ်ႈသေတေႃႇသူႈ
ၼၼ်ႉၵူၺ်း တေၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈ ၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉထိုင်ၵႂႃႇတီႈၸၼ်ႉသုင်ၼႆ ၸျွပ်ပ်ႉပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်မၼ်းယူႇ
ယဝ်ႉ။

# ၶေႃႈၵႂၢမ်းၸျွပ်ပ်ႉ

*ယႃႇပွၺ်ႇပႅတ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။

*ၸွမ်းသွၵ်ႁႃ ဢၼ်သူၶဝ်ႁၵ်ႉလႄႈ။

*ယူႇသဝ်းႁႂ်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းႁဝ်း။

*ၵူႈလွင်ႈၵူႈပိူင် ဢၼ်သူႁဵတ်းယူႇတၢင်းသဵင်ႈၼႆႉဢမ်ႇမီးဢၼ် သုမ်းလၢႆလၢႆသေဢၼ် ဝၼ်းၼိုင်ႈ
မၼ်းတေၼေၽူလ်မၼ်း။

ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေပဵၼ်တၢင်းႁူႉႁၼ် လႄႈၸွၺ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ်တႃႇ ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ်ယူႇၶႃႈ။

မႂ်ႇသုင်ၵူႈယၢမ်း-

# ၼေႃႇလၢဝ်မိူင်း ၼွင်ဢူႇ
# ႒႒။ ဢေႃးၵၢတ်ႉသ်။ ႒႐႑႗